بازارهای مالی یکی از بخشهای مهم در اقتصاد هر کشور و همچنین اقتصاد جهانی هستند. خرید و فروش، مهمترین اتفاقی است که در یک بازار مالی رخ میدهد و باعث به جریان درآمدن پول میشود.
تقریباً تمام کشورها حداقل یک بازار مالی رسمی دارند که سهام شرکتهای مشخصی در آن خرید و فروش میشود. البته موارد مختلفی از انواع بازار مالی وجود دارد که تصمیم داریم در این مطلب با تعدادی از آنها آشنا شویم.
بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار تبادل ارزهای خارجی و بازار مشتقات از جمله مهمترین بازارهای مالی در دنیا هستند و روزانه صدها میلیارد دلار پول در آنها جابهجا میشود.
بازار ارزهای دیجیتال نیز یکی بازارهای مالی نوظهور در دنیاست که به سرعت در حال رشد بوده و به فناوریهای غیرمتمرکز و بلاک چین وابسته است. با ما همراه باشید تا دراین شماره وشماره بعدی با انواع بازار مالی آشنا شده و کاربردها و ویژگیهای هر کدام را بهتر درک کنید.
بازار سهام خارجی چیست؟
بازار سهام خارجی اشاره به مارکتی عمومی دارد که در آن امکان خرید و فروش و ترید سهام شرکت های خارجی هم به صورت فرابورس و هم فیزیکی، وجود دارد. در فرهنگ غرب به خصوص ایالات متحده امریکا به بازار سهام یا استاک مارکت، Equity مارکت هم گفته می شود.
در حقیقت با خریدن سهام ها شما بخشی از مالکیت آن کمپانی را به دست می آورید و بازار سهام به نوعی خرید و فروش مالکیت اینگونه دارایی های قابل سرمایه گذاری نیز می باشد. البته اگر ساکن ایران هستید این نوع خرید و فروش سهام برای شما کمی مشکل است و بهتر است با باز کردن یک حساب نزد یک بروکر رگوله و معتبر، از اختلاف قیمت خرید و فروش سهام ها که اصطلاحا به آن CFD گفته می شود کسب سود کنید.
بازار سهام نقش بسیار مهم و حیاتی در چرخه اقتصاد کشورهای آگاه و مترقی دارد. دلیل این مسئله هم این است که با خرید سهام، سرمایه بسیار خوبی وارد شرکت ها می شود و به آنها امکان بزرگتر شدن در چرخه رقابتی دنیای امروز را می دهد.
بازار مالی چیست؟
«بازار مالی» (Financial Market) یک فضای فیزیکی یا پلتفرم مجازی است که در آن امکان خرید و فروش سهام، کالا یا سایر داراییهای ارزشمند فراهم شده است. بازار سهام معروفترین بازار مالی بوده و محلی است برای خرید و فروش سهام شرکتهای مختلف.
هدف از فروش عمومی سهام یک شرکت، تأمین سرمایهی لازم برای توسعه و پیشبرد اهداف آن شرکت بوده و معاملهگرها تلاش میکنند سهام شرکتهایی را بخرند که احتمال رشد آنها بیشتر بوده و در نتیجه قیمت سهام آنها در آینده بالاتر برود تا به سود بیشتری برسند.
از دیگر بازارهای مالی میتوان به بازار کالاها، بازار اوراق قرضه، بازار OTC و بازار ارز دیجیتال اشاره کرد. بازار ارز دیجیتال بین این موارد، تنها یک دهه قدمت دارد و به شدت در حال رشد است. بیشتر پروژههای این بازار از نوع غیرمتمرکز و مبتنی به فناوری بلاک چین هستند.
بازارهای مالی وابستگی زیادی به شفافیت اطلاعات دارند. منظور از این اطلاعات، گزارشهای فروش، وامها، بدهیها، سودها، قیمتهای لحظهای و… است که در پلتفرمهای مختلف اطلاعرسانی شده و تحلیلگرها و معاملهگرها بر اساس آنها تصمیمگیری میکنند. همچنین باید توجه داشته باشیم که:
قیمت سهام یا سایر داراییهایی که در یک بازار مالی خرید و فروش میشود، الزاماً نشاندهندهی ارزش واقعی آن دارایی نیست و میتواند متفاوت باشد.
به علت وجود گردش مالی و حجم بالای سرمایهها در چنین بازارهایی، هر کشور قوانین مشخص و نسبتاً سختگیرانهای در مورد بازاراهای مالی وضع کرده است.
سازمانهای اجراکنندهی این پلتفرمها موظف به ارائهی گزارشهای دورهای منظم و رعایت استانداردهای تعریفشده هستند. در صورت مشاهدهی هرگونه تخطی از قوانین توسط شرکتها، سرمایهگذارها، بروکرها، بانکها، موسسات مالی و غیره، جریمهها و محدودیتهای سنگینی اعمال میشود.
بازار سهام (Stock Market)
بازار سهام یا همان بورس سهام از قدیمیترین و رایجترین انواع بازار مالی در دنیاست. در این نوع بازار، سهام شرکتهای مشخصی توسط سرمایهگذارهای مختلف به صورت عمومی خرید و فروش میشود.
هدف از فروش سهام یک شرکت، افزایش میزان سرمایه و نقدینگی شرکتها به منظور توسعهی کسبوکارشان است. زمانی که سهام یک شرکت، اولین بار برای فروش در بازار سهام ارائه میشود، یک «عرضه اولیه سهام» یا (IPO) برگزار شده و سرمایهگذارهایی که به فعالیت آن شرکت اعتقاد داشته باشند، این سهام را خریداری میکنند.با فعالیت شرکت و ارائهی خدمات یا کالاها و توسعهی آن کسبوکار، به مرور ارزش سهام آن شرکت افزایش یافته و سرمایهگذارها از این راه به سود میرسند.
به طور کلی، خریدن سهام کاری ساده ولی تشخیص سهام مورد نظر از بین صدها شرکت و همچنین زمان مناسب خرید، کار نسبتاً دشواری است.
به همین دلیل فعالیت در بازارهای مالی به آموزش و مهارت و کسب تجربه نیاز دارد؛ در غیراینصورت ممکن است ضررهای مالی جبرانناپذیری به افراد وارد کند.
خرید و فروش سهام در پلتفرمهای مخصوصی انجام میشود. معاملهگرها، هم میتوانند به صورت حضوری در سازمان بورس و هم به صورت غیرحضوری با استفاده از پلتفرمهای واسطه به نام «کارگزار» (Broker) در بازار سهام فعالیت کنند.
کارگزار زیرساختی فراهم میکند تا خریدارها و فروشندهها به اطلاعات لیست شرکتها، قیمت لحظهای سهام، شرکت در عرضه اولیه سهام و غیره به راحتی دسترسی داشته و معاملات خود را انجام دهند. کارگزار در ازای انجام هر معامله، درصدی از حجم معامله را به عنوان کارمزد دریافت میکند.
بازار سهام نیویورک (New York Stock Exchange = NYSE)، بازار سهام شیکاگو (Chicago Stock Exchange = CHX)، بازار نزدک (Nasdaq) و بازار IRAs چند نمونه از بزرگترین بازارهای مالی جهان در کشور آمریکا هستند. بازار بورس اوراق بهادار تهران بزرگترین بازار سهام در کشور عزیزمان ایران است که حدود ۴۵ سال قدمت دارد.
بازار اوراق قرضه (Bond Market)
«اوراق قرضه» نوعی از اوراق بهادار هستند که توسط سرمایهدارها به صورت وام با مدت و درصد سود مشخص، در اختیار متقاضیان قرار میگیرد. به بیان دیگر، اوراق قرضه را میتوان نوعی توافق بین وامدهنده و وامگیرنده در نظر گرفت که تمام شرایط وام در آن قید شده است.
این نوع اوراق بهادار بیشتر توسط کمپانیهای بزرگ صادر میشود؛ اما شهرداریها، ایالتها و برخی سازمانهای مستقل حکومتی نیز میتوانند اوراق قرضه صادر کرده و به فروش برسانند.
هدف از فروش اوراق قرضه، تأمین سرمایهی لازم پروژهها و عملیات مختلف است. بازار اوراق قرضه این داراییها را در قالبی شبیه اسکناس ایجاد کرده و به خریدارها ارائه میکند. از آنجایی که خریدارهای اوراق قرضه به نوعی وامگیرنده و بدهکار میشود، به این بازار، اسامی Debt Market، Credit Market یاFixed-income Market هم گفته میشود.
محمدحسین محزون – رشته تبلیغات تجاری